Een verhaal van mensen, seizoenen, natuur, bomen en vieringen in de oude traditie van onze voorouders.

Bij de Kelten werd het jaar ingedeeld door een mengeling van zonne- en maanfestivals.

Vier zonne-feesten: de winterzonnewende (rond 21 december), de zomerzonnewende (meestal 21 juni) en de lente- en herfst equinox (21 maart en 21 september).

Vier maan- of ‘vuur’-festivals: Samhuinn rond 31 oktober gekoppeld aan de ‘nieuwe maan’, Imbolc rond 31 januari (gekoppeld aan het eerste kwartier van de maan), Beltane rond 1 mei (gekoppeld aan de volle maan) en Lughnasadh rond 1 augustus (afnemende maan /het laatste kwartier van de maan).

Na Samhuinn begint rond 1-2 november het Keltische jaar.

*       In november worden de witte bessen van de Maretak rijp.

Rond 21 / 22 december YULE = Midwinter Alban Arthan  ( het licht van de beer)

Eerder naar Nuinn: Alban Arthuan = licht van Arthur geheten.

WINTERZONNEWENDE

De tijd van dood en wedergeboorte. In de Christelijke traditie ook de elementen uit de bijbelteksten, getuigend van de geboorte van Christus. De winterzonnewende geeft een tijd waarin wij ons kunnen openstellen voor de krachten van de inspiratie en conceptie. Alles is donker, onze enige gids is de poolster (Arthan/ de beer). In de stilte van deze nacht wordt de intuïtie geboren. Het is de tijd ons bezig te houden met het minieme licht dat incarneert of ontvangen wordt in de baarmoeder van moeder-aarde en de nacht. De bevruchtende kracht van de Grote bron is dan optimaal voelbaar. Geboorte van het zonnekind Mabon of in de Christelijke kerk: Christus. De tijd van stilte. De tijd om contact te maken met onze donkere diepten. De wedergeboorte van de zon. Het gaat om het beëindigen van de donkere periode, de tijd van het jaar dat de dagen steeds korter werden, van nu af aan groeien de dagen weer.

Het is nu ook de tijd om langzamerhand een eind te maken met het naar binnen kijken en het ‘schoonmaken’ van je ziel. Je ziel herboren laten worden. Wedergeboorte kan alleen dan plaatsvinden, wanneer we echt getreurd hebben over wat er is geweest. Als wij ons verleden in het heden verwerkt hebben, dan pas kunnen wij ons open stellen voor een nieuwe dageraad, een nieuwe lente. Midwinter kan een rustige en belangrijke tijd voor ons zijn, waarin de stilte, de donkere diepten van ons zijn in contact komen met het sprankelend zonnekind. Een kind dat uit wil en kan groeien tot een schijnend /stralend kind van licht, als het jaar verder gaat.

Dit is de tijd

…

/|\

om een kaars te branden voor vrede

en om tijd voor jezelf te nemen,

even stil te staan bij het scheppende in je.

die kracht in de wereld rond je te voelen.

hiermee geladen kun je vrede uitstralen,

naar waar het nodig is.

en ….. samen bereiken we wat.

Er zijn al wat signalen van nieuw leven in de natuur te zien:

*       Sommige meidoornbomen en struiken bloeien nu al (ook de beroemde in Glastonbury, naar wordt verteld door Jozef van Arimathea daar gebracht).

*       Vanaf januari kan de hazelaar al bloeien.

1 februari

IMBOLC               Oimelc

Het volgende feest is Imbolc (Oimelc), wanneer er een eerste glimp van de komende lente wordt waargenomen met de geboorte van de lammeren. Hoewel we vaak denken, dat het nog hartje winter is, is Imbolc de eerste van de drie lentefeesten. De eerste sneeuwklokjes verschijnen nu, als de resten van de winter worden opgeruimd. Wij kunnen nu een glimp van het nieuwe leven opvangen. Imbolc is een vriendelijk feest, waarbij wij de moedergodin eren (in de Christelijke traditie is Imbolc voortgezet in Maria Lichtmis). Maar in de  Keltische traditie rijzen acht kaarsen op uit het midden van de ceremoniële cirkel. Imbolc roept zo de zuiverheid en bemoedering op, die wij in onze jaren op aarde nodig hebben. We hebben de stilte van Imbolc nodig, maar ook de glinstering van de kaarsen op het water, mede ter ere van Brighid, die ons iedere nacht toezingt, als wij in slaap vallen.

vele grijze sluiers, verpakt:

een oude wijze vrouw,

moeder aarde in winterkleed.

het is het moment…

de zon komt op,

een hemel met alle kleuren kou & stilte.

een vlam warmte breekt,

snijdt door mist & flarden heen.

het is het moment…

onbreekbaar ijl steekt het omhoog,

knop van sneeuw en lentegroen:

de jonge bruid.

zoals al eeuwen opnieuw

gevoed door eerste zonnestraal.

het is het moment…

in de stal hoor ik geboorte blaten,

mekkert zijn feestlied op moeder aarde…

het is het moment:

imbolc

De eerste aarzelend, maar zo krachtige aankondiging van de lente, die zal komen:

*       Het stuifmeel van de hazelaar komt nu al vrij (februari-maart).

*       In maart bloeit ook de Jeneverbes.

Rond 21 maart

VOORJAARSEQUINOX

Alban Eilir  (licht van de wedergeboorte/ lente)

Vroeger vaak, naar Nuinn: Alban Eiler = licht van de aarde genoemd.

Ostera = Lentenacht-evening

Op de lentenacht-evening beginnen de krachten van het licht het te winnen van die van het donker en dit feest geeft het echte begin van de lente aan.

Op de lente-equinox (21 maart) is er evenwicht tussen dag en nacht, tussen licht en donker.  De kracht van het licht is in balans met de kracht van de duisternis. Het licht is op de terugweg. De kracht ervan gaat nooit dood en keert altijd weer terug. Vaak wachten die krachten om op het juiste moment in ons leven te verschijnen. De lente-equinox markeert het echte begin van de lente en vooral het doorzetten ervan. Op Imbolc was de kiem voelbaar, nu wordt het echt lente. Het vertegenwoordigt een tijd van plezier en viering, anticiperend op de lente en daarna de zomer die komt. Het is het 2de lente-feest. Het feest van de jongste (mabon / het zonnekind ), die het 3 bladig klavertje meebrengt, wat het symbool is voor deze equinox. De ‘godin’ Ceridwen brengt wijn en zaden mee, die verspreid worden voor de vruchtbaarheid. Het is de tijd om doelen en verwachtingen voor de aankomende zomer en herfst te stellen.  

Ik wil zingen van het leven

Maar ik zie het even niet

Ik wil zingen van de lente

Maar de winter laat me niet

Ik wil zingen van een richting

Maar mijn ogen zien het niet

Ik wil zingen van een pad

Maar mijn voeten willen niet

Ik wil zingen met de bomen

Maar de tonen klinken niet

Ik wil zingen van het licht

Maar het donker geeft het niet

Ik zal zingen over liefde,

Veel meer zal ik niet.

De natuur toont nu z’n lente-gezicht:

*       Maart/april: de Ruwe Berk bloeit.

*       De Maretak bloeit nu ook.

*       De Taxus bloeit eveneens in de periode maart/april.

*       In april bloeit de Es, maar ook de Spar laat nu zijn/haar stuifmeel vrij.

*       Ook in april gaan de katjes van de Zachte Berk open.

*       De Schietwilg bloeit in april, als eerste van de Wilgen.

*       Later in april tot in mei bloeien de Eiken en de Beuk.

1 mei

BELTAINE  Bealteinne  

Op Beltane is de lente op zijn hoogtepunt. Het vee werd vroeger door twee vuren gedreven. Dit was ter ontsmetting na maandenlange opsluiting. Het kan zich gaan voeden op de zomerweides. Beltane markeert de tijd van onze adolescentie en vroege volwassenheid. De lente is op zijn hoogtepunt. Ook jonge mensen in de hoop van geluk of op een kind  sprongen over deze vuren. Sporen van Beltane-viering vinden wij terug in de huidige 1-mei vieringen, wanneer door het dansen rond de 1 mei boom de vruchtbaarheid van het land wordt geëerd. Deze viering geeft tegelijkertijd de vereniging van het mannelijk en vrouwelijk beginsel weer.

hij en zij

zij en hij

dansen naar getij

vuren kronkelen met de klank

een eeuwenoud ritme

van eeuwig nieuw leven

de levensboot verbrandt

steeds weer opnieuw door deze band

elke ziel maakt de tocht

en kiest moment,

ouders, levensweg

zover het kan zien

in teveel weten

om daarna weer te vergeten

en zo draait de maan in ons zien

en laat golven beuken

op de herinnering in en van ons kleine-ik

maar nu is het tijd te dansen

door de vuren van de ziel

geschoond op weg naar de zon

de mei-boom voorbij

De late lente toont ons

*       Rond 1 mei bloeien de meeste Meidoorns.

*       Begin mei bloeit ook de Appelboom.

*       Mei/ begin juni bloeit de Den (zeer herkenbaar!).

*       Mei/juni bloeit ook de Lijsterbes.

*       In die periode laat ook de Kraakwilg haar zaad los.

*       In juni bloeit de Vlier (dus verzamelen voor thee, limonade, bubbelwijn en vlierbloesembeignets.)

21 juni

MIDZOMER Alban Hefin         (licht van de zomer)

Nuinn noemde dit jaarfeest Alban Heruin = licht van de kust) Zomerzonnewende

Op de zomerzonnewende heeft het licht (van de zon) zijn maximale kracht bereikt. Het is nu de langste dag van het jaar. Beginnend om middernacht op de avond op de dag voor de zonnewende werd vroeger zittend rond een vuur de hele nacht een wake gehouden. Als de nacht na slecht enkele uren voorbij is begon met de opkomst van de zon de midzomerviering (Sint Jansviering).

En wat zien wij rond en na midzomer:

*       St.Jans-loten van de eik (roodkleurige groeischeuten)

*       Vanaf eind juni bloeit de Linde

*       Juni-augustus de Kamperfoelie bloeit en geurt.

Een sneeuwblank wit wiel

gedragen door het gouden paard

heeft de top bereikt

alleen wachten blijft

het kind van zon, mabon

wordt verruild in een eeuwig spel

geofferd aan de duisternis

de zonnegloed heeft vrucht gedragen

visie is uit vuur geboren

tijd is in de zomerkracht

tijd om terug te reizen

tijd naar jezelf terug

tijd om zelf te zoeken

tijd om bewust te zijn

tijd voor je eigen waarheid

tijd in je eigen beeld

tijd om in de spiegel te kijken

beeld van deze werkelijkheid

het beslagen zilver

toont niet zeker

wat wij hopen te zien

er klaagt een besef

wat de getroonde vizier niet wil laten tonen

kom, wij gaan bij de nachtegaal wonen.

in de fluwele takken van de midzomernacht.

1 augustus

Lughnasadh        Oogstfeest

Dan volgt het oogst-feest Lughnasadh, wanneer men het graan binnen moet gaan halen en huwelijken gesloten konden worden. Lughnasadh is de dag die het begin van de oogsttijd aangeeft. Na het hooi kan men nu beginnen met het maaien van spelt, tarwe en gerst. Het was de dag, waarop men elkaars gezelschap zocht, wedstrijden hield, spelletjes deed en huwelijken sloot. Men kon in sommige streken nu een proefhuwelijk voor een jaar afsluiten. Hier en daar werden brandende wielen de helling afgerold, waarmee symbolisch werd aangegeven dat het jaar naar de winter afdaalde.

de appel valt

zomerwarmte verruilt

verzamelde levenskracht

in een rode blos gevangen

de korf in de hand

een winterborgtocht

alleen maar rapend

wat moeder aarde geeft

vergeten te ontvangen

vergeten te bedanken

vergeten te dansen

in de gloed van de warme augustus nacht

als de aarde vol energie trilt

en de volle maan danst in ons

en moeder geurt

naar zachte rijke aarde

de dood weer komt kijken

uitgerust in de hangmat van lindebloesem

een bloem bij de bron

na zes maancirkels

weer een prille bloem

in de bron zal zijn

de sikkels zullen door het veld gaan,

dan zal ik mij te rusten leggen.

En wat zien wij in de vroege herfst in de natuur:

• In augustus uitlopend tot september zij de bessen van de Vlier rijp (en kan men zeker in september hier dronken vogels aantreffen).
• Ook zijn nu de bessen van de Kamperfoelie al rijp.
• Uitlopend tot in september bloeit de Hulst met prachtige nietige witte stervormige bloementjes.
• Vanaf augustus maar vaker in september zijn de bessen van de lijsterbes rijp, maar je moet goed opletten want zodra ze rijp zijn beginnen de vogels te eten en zijn ze zo verdwenen.

21 september

Herfstequinox Alban Elfed (licht van de herfst)

Nuinn noemde deze viering Alban Elued = licht van het water)

Mabon        Herfstnachtevening

De herfstnachtevening geeft het einde van de oogsttijd aan. Het is nu de tijd om moeder aarde te bedanken voor haar vruchten. Voor de tweede keer verkeren dag en nacht weer in evenwicht. Vanaf nu worden de dagen snel korter en wordt het winter. Op dit feest danken wij de moedergodin voor de vruchten van de aarde en haar goedheid.

in de oplichtende armen van de dag

ligt de nacht te slapen

in de verduisterde wolken van de nacht

vindt de dag zijn rust

zonder dag geen nacht

zonder nacht geen dag

leven geven leven nemen

een pad in cirkels

zo dansen wij in spiralen

En wat gebeurt er in de natuur in de late herfst:

*       De meeste bladeren zijn nu aan het verkleuren.

*       De bladeren van de es worden nu helder geel (de vruchten met vleugeltjes verkleuren tot bruin, en blijven zitten tot nadat de bladeren gevallen zijn).

*       September/oktober de tijd om te oogsten: hazelnoten, appels.

*       Medio oktober vallen de eikels van de boom.

*       In oktober vallen ook de beukennootjes.

En dan zes weken later loopt rond 31 oktober het jaar weer ten einde en vieren wij Samhuinn, de tijd van geen tijd. De keltische Oud & Nieuw Jaarviering.

Samhain  Samhuinn    Keltisch nieuwjaar

31 oktober-2 november

De takken zwiepen,

de regen beukt

tegen de vensters van mijn zijn.

Door de winden van het westen beroerd

voel ik mij een blad

meegesleurd in de stroom

een weg, die mijn keus is,

die steeds laat verbazen,

een pad naar het kleine kind in mij.

In ons winterse hol zal ik koesteren en beminnen

tot de zon

in kracht gegroeid is:

een nieuwe lente laat zijn.

Nu is de nevel tussen onze wereld en die van onze voorouders heel dun.

De viering van Samhuinn is vergelijkbaar met de Christelijke traditie van Allerzielen/ Allerheiligen en ook te vinden in het nu in Amerika zeer populaire Halloween. Dit is een tijd van het passeren van de ene fase in de andere. Samhuinn een tijd, waarin de tijd niet bestaat. Een tijd van loutering en van loslaten. Een tijd voor het begroeten en het (weer) contact leggen met voorvaders en geliefden, die zijn overgegaan. Een tijd van voorspellingen en een tijd om vaarwel te zeggen tegen het oude jaar en het nieuwe jaar te verwelkomen. Het is de periode, dat gaat over de duisternis en de dominantie van de geesten in een andere wereld.

Een jaar is rond, laat ons zingen… maar eerst is het tijd om terug te kijken op wat was, wat is en wat zal zijn..

keerpunt in tijd

equinox in leven

het was nog voor tijd

ik liet

mijn eerste zaad kiemen

een eik

teken, lichtend voor altijd

het was nog voor tijd

ik liet

mijn eerste blad vallen

een boom

binding, tussen zon & aarde

het was nog voor tijd

ik liet

mijn sneeuwvlok dansen

aarde

baarmoeder van leven

het was nog voor tijd

ik liet

mijn zonlicht trillen

de mens

met het goddelijke een te zijn

het was nog voor tijd

ik liet

seizoenen draaien

mijn cyclus

eindige oneindigheid

het is nu na tijd

de lente laat ik zijn

die ene boom

een kleine vlam voor zijn

het is nu na tijd

de herfst laat ik kleuren

die ene vrucht

kiem van mijn zijn

het is nu na tijd

de winter laat ik komen

die stille lente

erger dan mijn dromen

het is nu na tijd

de zomer laat ik stromen

zie het kind

eindelijk verder komen

het is nu na tijd

de zoete geur van salie

lach van pas geboren

droom van tijd bevrijd

equinox

keerpunt in tijd

ik groei als dag,

de nacht is vrij

ik groei als nacht,

de dag droomt blij.