leven met bomen
Vanwege de reinigende eigenschappen van de bessen en de bast wordt deze boom zo genoemd. Vaak wordt de boom ook Sporkehout RHAMNUS FRANGULA genoemd. Dit omdat de takken gemakkelijk afbreken. Het is naaste familie van de Wegedoorn.
Zie verder bij SPORKEHOUT
Walnoot Juglans regia
Walnut(eng) Noix(fr)
DE WALNOOT- OF OKKERBOOM is een oorspronkelijke soort, die al eeuwenlang in onze streken groeit. Ook andere soorten van dezelfde geslacht (JUGLANS) leveren eetbare vruchten op. Botanisch wordt de walnoot als een steenvrucht en niet als een noot beschouwd, terwijl iedereen bij de walnoten het over noten zal hebben. De vrucht wordt omgeven door een harde, tweedelige schaal, de dop. Die vrucht zit in een groene bolster, die tijdens het rijpen zal openbarsten. Soms gebeurt dit aan de boom maar vaker op de grond.De Latijnse naam betekent letterlijk “vreemde noot” of noot van Jupiter! De soort is afkomstig uit Zuidoost-Europa. Juglans-soorten zijn vrijwel overal op de wereld te vinden. De okkernoten hier zijn vooral door de Romeinen over Europa verspreid.
BOTANISCH
De Walnoot kan uitgroeien tot een prachtige boom van wel 30 meter hoog. Groeit goed in boomgaarden en andere beschermde plaatsen. De mannelijke katjes en de groene vrouwelijke bloemetjes bloeien aan dezelfde boom. Draagt in april en mei bloesem, voor of net nadat de bladknoppen uitkomen. De vruchten zijn glad en ongeveer tot 5 cm. doorsnede. De vruchten (walnoten) worden geoogst.
In de HEEMTUIN West Betuwe in Geldermalsen staan meerdere mooie oude walnoten.
De walnoot is een waardplant voor het VLIEGEND HERT.
De opbrengst aan noten is elk jaar anders. (Te) vroeg uitlopen in het voorjaar en ook erg natte periodes in het voorjaar hebben grote invloed op de oogst. Walnotenbomen leveren pas na 10 tot 15 jaar noten op. Uit de verse, groene noten wordt walnoten-olie geperst. De groene omhulsels van de noten bevat donker sap, dat voor houtverf gebruikt wordt. Het hout is mooi geaderd en gewild voor onder andere meubels.
AANPLANT: Door het planten van jonge bomen op ruime plekken, waar ook over 20 – 30 jaar nog voldoende zonlicht kan komen. Houdt van een rijke, diepe, kalkrijke bodem. Bijvoorbeeld een wat open plek in bosgebied. Geschikt voor zeer ruime tuinen en eetbossen met voldoende oppervlakte. Het blijft wel een investering voor lange termijn. Een goede, goed gewortelde boom van rond de 2.50 meter hoog zal rond de 25 euro gaan kosten. De boom heeft wel een jaar of drie nodig om na de aanplant goed te wortelen. Er zijn ook goed geënte variëteiten te koop.
Als de noten van de bomen vallen zijn ze rijp. Het is zaak de geoogste noten vervolgens snel te drogen. Als ze nog in de groene bolster zitten zet men er vaak een verfbrander op om die te drogen. Dan moet je dan om de vier tot vijf dagen herhalen. Heb je meer geduld, kan men ze ook in een net of jutezak in de buurt van een warmtebron hangen of een warme plek in de zon. De bolster wordt dan vanzelf zwart en is er dan gemakkelijk af te halen. De dop van de walnoten kan met een notenkraker of een houten hamer kapot worden geslagen. Ook door twee noten tegen elkaar aan te drukken barsten ze open.
De vliesjes moeten dan alleen nog verwijderd worden. De walnoot lijkt een beetje op de twee hersenhelften van een mens.
Vruchten bevatten Vitamine C en licht giftige glykoside ( maar vooral in de bolser van de vrucht). Door inwerking van drogen en lucht wordt dit gif chemisch omgezet en daarom zijn de noten eigenlijk niet giftig. Noten: 40 tot 60 % vette olie, lipide. Uit de noten geperste olie: Tricglyceride van Linol-, Linileen-,Myristine- en Laurine-zuur
EETBAAR
De groene bolster worden gebruikt om likeur te maken. Uit walnoten kan door koude persing mooie notenolie worden gewonnen, die alleen geschikt is voor koud gebruik (in de salade).
Walnoten kunnen in salades, brood, gebak, gerechten met vlees en wild gebruikt worden. Om zo te knabbelen zijn ze ook erg lekker.
RECEPTEN voor walnoot: kijk op www.nederlands-dis.nl
BIJZONDERHEID
Men zegt dat er niets onder een walnootboom groeit , maar dat blijkt niet waar te zijn. Maar door de glykoside die walnoot bevat zijn ze minder gevoelig voor insecten en bacteriën.
PROFETIE
Liz & Colin Murray De Tiende Maand: Augustus
Met deze kaart komen voorspellende krachten vrij.
“In Vini Veritas”.
Soms moet men logisch denken en intellect loslaten om bij pure intuitie te komen. Ligt de kaart verborgen of andersom, moet men je ontspannen. Als je dan ergens diep in je voelt wat te gaan doen, moet je hierop vertrouwen. Anders kom je nooit ver op je spirituele pad.
De wijnstok en de wingerd (uit dezelfde plantkndige groep) zijn pas laat op de Britse eilanden aangeplant. Wijn werd echter al in de bronstijd verhandeld. Op voorwerpen uit de Bronstijd vindt men reeds druiven afgebeeld.
Augustus is de oogstmaand. Het oogstfeest Lammas of Lugnassadh wordt dan in de Keltische traditie gevierd. Daarbij hoort de Zonnegod Lugh, die soms ook Lug Lamfhada ( met een lange arm) of Lug Samildanach ( met veel kanten) heette.
Dus Druif = Vitis Vinifera.
Dit is een klimplant, die heel oud kan worden, soms meer dan 15 m. lang. Inheems in sub-tropische landen zoals Griekenland en Zuid-Frankrijk. De bloemen zijn klein, groen en geurig en bloeien in het voorjaar, meestal rond mei al naar het gelang van het klimaat.
Er zijn heel veel druivensoorten geteeld, geschikt voor heel veel verschillende weersomstandigheden en groeiplekken. Vaak geschikt om slecht een soort wijn van te maken. Verder zijn er druivenrassen die geschikt zijn om als vers fruit te gebruiken. Of passend om te drogen of sap uit te persen.
De Druif, ook wel druivelaar of wijnstok genoemd is een winterharde klimplant die kan vertakken en waarvan de verschillende takken vele meters lang kunnen worden. De druif komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten. Druiven werden reeds in de oudheid gekweekt en verspreid over heel Europa en later over de hele wereld. De druif staat het liefst zo warm en zonnig mogelijk en heeft een voorkeur voor goed doorlatende ietwat vochtige grond.
De druif is een klimplant, die zich vasthecht met ranken die tegenover de bladeren staan. De bladeren zijn aan de bovenzijde glanzend donkergroen, onderaan lichtgroen, meestal onbehaard. De bladeren zijn eetbaar en worden onder meer gebruikt om dolma’s van te maken.
De bloemen zijn klein, geel-groenachtig en vallen niet erg op. De wilde wijnstok is een tweehuizige plant, de mannelijke en vrouwelijke bloemen ontstaan op verschillende planten, doch de gekweekte vormen zijn eenhuizig, bevatten zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen op dezelfde plant, waardoor zelfbestuiving kan optreden. Voor de vruchtzetting door middel van bestuiving is bezoek van bijen en andere insecten belangrijk.
Druiven kunnen het beste worden geleid voor een optimale oogst. Op muren en schuttingen kunt u het beste horizontale draden spannen. Gegalvaniseerd draad (ca drie mm dik) is uitstekend geschikt. Eventueel kan een constructie met latten ook goed dienst doen. Bedenk wel dat druivenstokken tientallen jaren productief kunnen zijn. Duurzaam materiaal verdient daarom de voorkeur. De onderlinge afstand tussen de draden moet ongeveer veertig tot vijftig cm bedragen. Aan de draden of regels – de leggers – worden de scheuten van de wijnstok gebonden. Je kunt druiven ook overeen pergola laten klimmen die je in de zomer van schaduw kan voorzien.
De vruchten, de druiven zijn vers goed te eten en echt lekker. Ze zijn in vele soorten kleuren te verkrijgen met en zonder pit. Daarnaast kan er sap van worden gemaakt en worden druiven ook gebruikt om jam van te maken. Daarnaast worden druiven gebruikt om wijn van te maken, een van meest populairealcoholische dranken, om er ook weer andere sterkere alcoholische dranken van te maken.
De boswilg staat
een schitterende bundel nevelzilver,
waar de lente-godin ontwaakte.
The woodland willow stands,
a lovely bush of nebulous silver,
there the spring goddess revealed.
De Wilg
Langs de oever van het meer stond een zeer oude wilg.
Het was de enige echt oude wilg in een wijde omgeving.
Zij had zich door de tijd heen stevig geworteld in de aarde.
Deze boom nodigde mij uit om zachtjes met haar mee te deinen.
Niet dat ik een keuze had om dat niet te gaan doen.
De bladeren zongen, heelrustig met de golven op het water. Heen en weer.
Doorleef alle seizoenen, voel ze allemaal.
Haar verhaal was als haar boodschap: laat je meedeinen met de (levens-)stroom en de wind. Maar zorg ervoor, geworteld op deze aarde te blijven.
● Hoort volgens de Brehon wet tot de landmansbomen.
● Geschikt voor het planten van een boomcirkel, vooral in een vochtrijke omgeving.
De Gaelic naam van wilg is saille, de bijbehorende kleur is ‘sorcha’, licht
BOMENORAKEL
Vermogen in het donkerte zien, maanritmen, vrouwelijhke aspecten. Vierde maand februari.
SAILLE Legt de vrouwelijke kanten bloot. Of omgekeerd: waarschijnlijk is je spiritueel evenwicht verstoord. Schenk aandacht aan je vrouwelijke kanten, aan haar dromen en haar ritmes.
DE WILG BOTANISCH
De schietwilg is een inheemse soort, die veel voorkomt.
Schiet-(knot-)wilg (Salix alba), lijkt op de katwilg (Salix Viminalis).
Zowel de schietwilg als de kat-wilg is een kleine boom (tot 10 meter). Groeit vooral op vochtige en lage gronden. De buigzame takken worden door mandenmakers gebruikt. In de winter worden de twijgen oranjegeel. De manlijke en vrouwelijke katjes groeien aan verschillende bomen en komen in april/mei uit. Wordt geknot.
In de HORTUS in Nijmegen staat Schietwilg langs de waterpartij, ook groeit daar boswilg en Duitse wilg. Ook in de Heemtuin van Geldermalsen staan Schietwilgen langsde over van de vertaking van de Linge in overvloed. Ze zouden daar alleen minder vaker geknot moeten worden. Een vast onderdeel van de natuurlijke folklore van ons land en vroeger noodzakelijk voor dijkbescherming en het vlechten van vele manden.
Naast voor het eerder genoemde mand- en mattenvlechtwerk met wilg kan er van schierwilg een goede kwaliteit houtskool worden gemaakt. Van een variëteit van de Salix Alba, genaamd Caerula worden cricketbats gemaakt. Dus in de Engelse traditie is deze boom onmisbaar.
Medisch gebruik van de (schiet-)wilg
Uit de bast van de wilg werd salicylzuur gewonnen. De oorspronkelijke bron voor aspirine. Het werkt als pijnstiller en verlaagt koorts. Diverse bast-extracten worden toegepast als gorgeldrank bij keelpijn, zuurbranden en maagproblemen, voedselvergiftiging, maar ook om pijn bij jicht te verlichten en zelfs likdoorns te verwijderen. Een thee getrokken van het blad helpt tegen nerveuze slapenloosheid, maar wordt ook aan badwater toegevoegd om pijn bij reuma en artritis te verzachten. De waterwilg (salix caprea) wordt op dezelfde manier gebruikt.
Meer informatie over de schietwilg is op de site van wilde-planten.nl te vinden.
De grauwe wilg SALIX CINERA, is net zoals de schietwilg inheems en komt algemeen voor in België en Nederland.
De grauwe wilg is een kleine boom of struik, inheems in Europa. Komt voor op vochtige grond. Tot 10 meter hoog.
De laurier-wilg SALIX PENTANDRA is zeer zeldzaam nog in de Benelux te vinden, alhoewel het wel een oorspronkelijk inheemse soort in Noord-Europa is.
De Laurier-wilg is inheems in Centraal en Noord Europa. Ook in ons land langs waterkanten te vinden. Hoogte tot 20 meter. Katjes ontluikend eind april/begin mei: manlijke geel, tot 6 cm lang; de vrouwelijke groen, slanker en korter. Vruchtkatjes kunnen 10 cm lang worden, de katoenachtige zaden komen in juni vrij. Bladeren donker groen en glimmend.
Ook de kraakwilg SALIX FRAGILIS vindt men bijna niet meer; ook deze wilgensoort is inheems in ons land. Deze soort is ook goed te knotten.
De kraakwilg is inheems in Europa en West Siberië. Langs waterkanten. De twijgen knappen gemakkelijk af, vandaar de naam. Zo verspreidt de boom zich ook gemakkelijk. Tot 25 m. hoog. Katjes ontluikend in april: de manlijke geel tot 5cm. lang; de vrouwelijke groen, uitgroeiend tot de vruchtkatjes tot 10 cm., die het pluizige zaad in mei vrijlaten. Bladeren smal en ruw getand, eerst licht behaard later onbehaard en glanzend groen.
Verdere informatie op wilde-planten.nl
De Wilde Wingerd (Parthenocissus) is een plant die vaak wordt aangeplant om gevels te bedekken. Het kan de gevel prachtig bedekken, tot wel tien meter hoogte toe. En het beschermt daarbij echt het huis. Het metselwerk blijft droog en houdt door de begroeiing het huis op hete zomerdagen veel koeler. Het biedt gelijk een mooie schuilplek voor vogels, die erin ook vaak hun nest bouwen. De bloemen geven royaal nectar aan bijvoorbeeld bijen. En voor de nachtvlinder de Wingerdpijlstaart is het een waardplant. Deze nachtvlinder komt hier jammer genoeg alleen als trekvlinder vooral in de zomer voor. De blauwe rijpe bessen die voor ons giftig zijn, worden door vogels wel graag gegeten. Die zijn eind van de zomer rijp en diep blauw. De groene nectar en pollen rijke bloemen staan begin van de zomer in trosjes in bloei. De plant hoort onder de familie van de Wijnstokken.
AANPLANTEN
Van oktober tot maart in een goed diep plantgat met redelijk wat mest. Afstand tussen de planten zeker 10 meter, want de Wilde Wingerd groeit vrij snel ver uit. De plant heeft zuignapjes waarmee het zich aan de gevel hecht. Niet alle wingerd-varieteiten hebben vee zuignapjes voor de hechting aan de muur. Tegenwoordig worden vaak niet hechtende soorten aangeboden. Dan is het zinvol de muur van latten en hechtdraden te voorzien, waar men de wingerd stevig aan kan bevestigen.
Soorten met veel hechtwortels alleen aanplanten bij een gave gevel. Anders eerst voor het aanplanten de voegen van het metselwerk (laten) bijwerken. Vroeger was het probleem met metselwerk met kalkmortel veel ernstiger. Na de herfst deze planten zonodig terugsnoeien, waarbij men oude scheuten kan verwijderen en jonge scheuten kan inkorten. Zorg er altijd voor dat er voldoende afstand blijft tot de goten en de takken niet onder een pannendak gaan groeien.
De bijzondere herstbladeren kleuren op gevels die veel zon krijgen intenser en roder dan bij zonarme gevels. Zorg ervoor dat de planten in een droge zoemer niet uitdrogen. Zeker als uw huis grote bakgoten heeft, gebeurt dat sneller.
De uit Amerika afkomstige Parthenocissus Quinquefolia heeft grote vijfdelige diepgroene bladeren en geelgroene twijgen, maar heeft niet veel minder zugnapjes, dan de uit Azie afkomstige Parthenocissus Tricuspedata met grote glanzende driedelig blad met lichtrode uitlopers. Ook van de wingerd met driedelig blad zijn varieteiten sorten hechtvoetjes.
Winter-Eik = Quercus Petrae ( ook vroeger wel Qurecus Sessilis)
Zie verder bij EIK
Winter-linde of Kleinbladige Linde INheems, maar weinig voorkomend
Zie verder bij LINDE
